İnternet Kullanım Planı Geliştirmek İçin Anne-Baba Kılavuzu
İnternet Kullanım Planı Geliştirmek İçin Anne-Baba Kılavuzu
İnternetin eve girişi, evdeki herkesin bilgiye ulaşımını ve kullanımı inanılmaz bir şekilde değiştirdi. Çocukların internet kullanımının, evdeki yetişkinlere oranla çok daha hızlı bir şekilde arttığını gösteren çok sayıda anekdota dayalı kanıtla karşılaşabilirsiniz. Çocukların internet kullanım süreleriyle ilgili çok net araştırmalar yok. Amerikan Okul Yönetim Vakfı’nın (AOYV) yaptığı araştırmaya göre araştırmaya katılan evlerin yüzde 49’unda, interneti yetişkinlerden daha çok kullanan en az bir çocuk var. Ergenlik dönemindeki her dört çocuktan üçü internete bağlanıyor. Küçük çocuklar daha çok evde oturum açarlarken, ergenler daha çok okuldayken oturum açıyorlar. Bu yüzden anne-babaların, çocuklara internet kullanımı konusunda rehberlik yapma sorumluluğunu üstlenmeleri çok büyük bir önem taşıyor.
Televizyondan farklı bir şekilde, pek çok anne-babanın internette nelerin mümkün olduğuna dair bilgileri çok gelişmemiş durumda. Dahası, internetle herhangi bir şekilde deneyimi olan anne babaların çocukları, interneti anne-babalarından çok farklı biçimlerde kullanıyorlar. Örneğin çocuklar, anne-babaların pek sık kullanmadıkları anında mesajlaşma ve sohbet özelliklerini çok sık kullanıyorlar (Haddon, 2001). Bu durum pek çok anne-babanın çocuklarının internet kullanımı üzerinde güçlü bir etkisi olmadığını gösteriyor.
Çocuklar için potansiyel risk taşıyan pornografi, tehlikeli fikirler, olumsuz kişiler gibi bilgi ve görüntüler çok gösterişli bir şekilde internette ve ulaşılabilir durumda. AOYV’nin raporu anne babaların çocuklarının internet kullanımına güvenme eğiliminde olduğunu gösteriyor. Psikolojik danışmanlar olası riskleri anne-babalara hatırlatabilir ve güvenli kullanım planı hazırlama konusunda yardımcı olabilir. Bu tarz planlar özellikle evde oturum açma ihtimali yüksek olan küçük çocukların etkili internet kullanım becerileri geliştirmelerine yardımcı olacaktır. Böylece ergenlikteyken ev dışında internete girdiklerinde bu bilgilerden ve alışkanlıklardan yararlanabilirler.
Ailenin karakteristik yapısı ve değerleri internet kullanım planının nasıl olacağını belirlemede en önemli faktörler. Ailelere rehberlik etmek için pek çok farklı kaynakta önerilen birkaç temanın altını çizmekte yarar var. Özellikle psikolojik danışmanlar bu temaları aile eğitimlerinde kullanabilirler.
Başlangıç Noktaları
1) Anne ve babaları çocuklarıyla internet kullanım biçimleriyle ilgili konuşmak için cesaretlendirin. Çocuklarla açık iletişim kurmak, internet kullanımını yapılandırmada anne-babalara yardımcı olacağı gibi diğer önemli konuları konuşmanın da yolunu açacaktır.
2) Anne-babalar destek için düzenli olarak öğretmenler, psikolojik danışmanlar, bilgisayar öğretmenleri gibi uzmanların tavsiyelerinden ve rehberliğinden yararlanmaya çalışmalılar. Anne-babalar deneyimlerini seminerler aracılığıyla birbirleriyle paylaşmaya teşvik edilmeliler. Bu destekler, internet ve diğer teknolojilerle ilgili güncel bilgileri takip etme konusunda anne-babaları motive etmeli.
3) Aileler, internette aile etkinlikleri yapmayı göz önünde bulundurmalılar. Bilgisayarın çocuğun odasında olmasındansa oturma odasında olması çocuğun internetteki etkinliklerini gözlemleyebilmek için etkili olabilir. Aile içinde o hafta internetten yararlı hangi bilgilerin öğrenildiğiyle ilgili paylaşım konuşmaları yapılabilir.
Temel Konular
1) İnternetteki potansiyel risklerin haritasını çıkartmak ve bu riskleri tanıtmak iyi bir başlangıç noktası olabilir. Aileler internet konusunda pek bilgili olmadıkları için bazı riskleri fark etmeyebilirler. Daha önce belirtildiği gibi aileler çocuklarının internet kullanım biçimlerine güveniyorlar. Bu güven risklerin farkında olmamaktan ileri geliyor olabilir.
2) Anne-babalar, çocuklarının uygun olmayan sitelere erişmelerini engelleyen, internette kimlerle konuştuklarını takip etmelerini ve uygunsuz alışverişlerin yapılmadığından emin olmalarını sağlayan yazılımlar konusunda bilgi sahibi olmalılar. Net Nanny (www.net-nanny-software.com), CyperPatrol (www.cyberpatrol.com) ve iProtectYou (www.softforyou.com) gibi yazılımlar yardımcı olabilir. Aile seminerlerinde aileler birbirlerini kullandıkları yazılımlar konusunda bilgilendirebilirler.
3) İnternette geçirilecek süreyi, kabul edilebilir online konuşma içeriklerini ve internet etiği gibi online davranışları konu edinen bir “aile sözleşmesi” hazırlayabilirsiniz. Bu sözleşme, izin verilebilir aramalar, uygunsuz yazışmalara dahil olduklarında veya koruyucu yazılımı atlatacak programlar kullandıklarında ne kadar süreyle bilgisayarı kullanamayacaklarına dair net ve anlaşılır kurallar içermeli.
4) Özel bilgileri internet üzerinden vermeyi ve ilanlar, sohbet odaları üzerinden tanışılan kişilerle yüz yüze görüşme ayarlamayı yasaklayan net kurallar belirleyin. Özel hayata saygı duymak gibi interneti etik kullanma kurallarını çocuklara öğretme sorumluluğunu üstlenmek anne-babaların temel sorumluluklarından biridir. İnternetle ilgili eğitimin varmak istediği nokta, sorumluluk sahibi biri olarak internet kullanımını sağlamaktır.
5) Ergenlere; internette ifade edilen bilgiler arasından gerçekleri, önyargıları ve yorumları ayırt edebilmeleri için yardımcı olmak, buldukları bilgileri eleştirel bir süzgeçten geçirebilmeyi öğrenmeleri için önemlidir.
Anne-babalar, çocuklar için internet erişimini evdeki diğer ayrıcalıklardan biri gibi görmeliler. İnternet kullanımı, sorumluluk gösterme temeline dayanır ve bu hak çocukların ellerinden alınabilir. Kurallar tam olarak belirlendiğinde, anne-babalar, çocuklarının eleştirel ve güvenli internet kullanıcısı olma yolunda ilerlediğine dair biraz daha güvende hissedebilirler.
Son Olarak
İnternet, bir bilgiye temas eden ve o bilgiyi kullanan insan sayısını değiştirdi. İnternet, çocukları bilgilendirmek, eğitmek ve güçlendirmek için inanılmaz fırsatlara sahip olan bir araç. Fakat aynı zamanda özellikle çocuklar için potansiyel riskleri olan bir araç. Anne-babaların bu aracın güvenli kullanımı için çocuklarına yol gösterme sorumluluğunu üstlenmesi çok önemli. Psikolojik danışmanlar, anne-babalara bu konuda yardımcı olabilirler.
kaynak: uzman